Khái niệm ATP là gì?

ATP là từ viết tắt của cụm từ Adenosine Triphosphate được hiểu là một nguồn năng lượng giúp cho cơ bắp và các tế bào trong cơ thể chúng ta luôn hoạt động, chuyển hóa tốt. Đây là một loại hợp chất rất giàu năng lượng sinh hóa học, nó giúp cơ thể người phục hồi và sử dụng năng lượng

ATP được tạo ra từ những hoạt động của các bào quan trong mỗi tế bào hay đúng hơn là các ti thể. ATP có thể truyền năng lượng thông qua việc chuyển nhóm photphat thành ADP (ATP=ADP+Pi). Do đó ATP sẽ rất quan trọng trong việc trao đổi chất của cơ thể

Bạn cần nhớ một điều trong mỗi tế bào tổng năng lượng ATP chỉ có thể dùng trong một vài giây và nó là loại chất trung gian trong việc giải phóng và thu năng lượng.

Vai trò của ATP đối với người tập thể hình

ATP có vai trò rất quan trọng không chỉ đối với người tập thể hình nói riêng mà còn với mọi hoạt động của cơ thể nói chung. Vậy cụ thể vai trò của ATP là gì?

• ATP là nguồn năng lượng có thể cung cấp cho hoạt động sống cũng như quá trình tập luyện
• Đóng vai trò quan trọng trong những hoạt động trao đổi chất và hoạt động thần kinh
• ATP nó không phải là một dạng năng lượng trực tiếp nhưng lại là một nguồn năng lượng dự trữ không thể thiếu trong mỗi tế bào
• Mỗi khi tập luyện hay những hoạt động cơ thể khiến hao hụt năng lượng. Lúc này ATP sẽ ngay lập tức được tổng hợp và cung cấp lại để bù đắp

Những hệ năng lượng ATP là gì?

ATP không phải là một dạng năng lượng vô hạn, nó có thể cạn kiệt rất nhanh, do đó yêu cầu cơ thể phải liên tục bù đắp, tái tạo ATP từ những hệ năng lượng khác nhau.

Chúng ta sẽ có 3 hệ năng lượng ATP bao gồm:

• Hệ năng lượng phosphagen
• Hệ năng lượng Glycogen-Lactic
• Hệ năng lượng oxy

Bây giờ chúng ta hãy cùng tìm hiểu chi tiết về 3 hệ năng lượng này cũng như tầm quan trọng của nó nhé

Hệ năng lượng phosphagen

Lượng ATP tiêu hao trong cơ thể tái tổng hợp lại nhờ vào creatine có chứa trong cơ. Do đó hệ năng lượng này còn có thể gọi với cái tên khác đó là ATP-CP.

Phosphagen là một hệ năng lượng có thể cung cấp một cách nhanh nhất cho cơ thể và nó được sử dụng trong giai đoạn đầu của những hoạt động cơ bắp. Hệ Phosphagen có công suất lớn nhất trong 3 hệ kể trên cụ thể gấp 3 lần hệ lactic và gấp 4 lần hệ oxy

Chính vì vậy hệ Phosphagen có vai trò chủ yếu trong việc cung cấp năng lượng đối với những hoạt động yêu cầu công suất lớn như: nhảy, chạy, ném… Tuy nhiên năng lượng mà hệ này cung cấp rất ngắn do đó cần có sự hỗ trợ của những hệ năng lượng khác để có thể đảm bảo được cho những hoạt động lâu dài hơn.

Hệ năng lượng Lactic

Đối với những hoạt động dài hơn thì cơ thể cần sử dụng năng lượng để có thể tái tạo tổng hợp ATP và CP thông qua việc phân giải yếm khí đường glucose. Phản ứng này sẽ sinh ra axit lactic và gây độc hại và mỏi cơ. Chính vì vậy hệ năng lượng này có tên gọi là Lactic

Bạn có thể hiểu cơ chế hoạt động của hệ năng lượng này đó là glycogen dự trữ trong cơ, glucose dự trữ trong máu được chuyển vào cơ và glucose từ gan vận chuyển vào máu. Với hệ năng Lactic này sẽ có sẽ có công suất nhỏ hơn hệ năng lượng Phosphagen. Do đó đối với những hoạt động tối đa, sự phân giải glycogen yến khí cũng sẽ chỉ xảy ra không quá 25% lượng glycogen dự trữ

Hệ năng lượng Lactic sẽ bắt đầu hoạt động khi các hoạt động đạt công suất lớn nhất sau 30-40s. Chính vì vậy hệ năng lượng Lactic đóng vai trò quyết định trong việc cung cấp năng lượng cho những hoạt động kéo dài từ 20s đến vài phút

Hệ năng lượng Oxy

Hệ năng lượng oxy giúp cung cấp đầy đủ oxy cho các bài tập thể hình hoặc các hoạt động có công suất vừa phải và thời gian dài. Hệ năng lượng oxy hoạt động dựa trên cơ chế oxy hóa các chất dinh dưỡng bao gồm: Đường, chất béo và protein để có thể cung cấp đầy đủ năng lượng cho cơ thể

Trong quá trình tập luyện những bài tập thể hình sẽ khiến tiêu tốn rất nhiều oxy để có thể bù đắp và phục hồi năng lượng. Do đó việc thiếu oxy hoặc cách bạn hít thở không đúng cách trong quá trình tập có thể khiến bài tập không những không có tác dụng mà còn gây nên một số tác hại như khiến cơ luôn trong trạng thái căng thẳng dẫn đến việc không thể phát triển đều và như mong muốn

Ví dụ cụ thể về ATP

Khái niệm về ATP là gì thực sự khá khó hiểu với nhiều người đặc biệt là đối với những người không chuyên bởi nó có rất nhiều thuật ngữ chuyên môn. Chính vì vậy để bạn có thể phần nào dễ nắm bắt hơn về ATP là gì? Dưới đây sẽ là ví dụ cụ thể như sau:

Khi bạn chạy bộ 100m: 

Lúc này các tế bào cơ sẽ bắt đầu đốt cháy lượng ATP mà chúng có được trong khoảng thời gian rất ngắn là 3 giây. Tiếp theo quá trình tái tổng hợp ATP sẽ bắt đầu.

Hệ năng lượng Phosphagen sẽ hoạt động đầu tiên và cung cấp năng lượng cho cơ bắp trong khoảng 12s như đã chia sẻ ở trên đây là nguồn năng lượng chính và có công suất lớn nhất được sử dụng. Thời gian trung bình để một người bình thường chạy 100m là 10-15s. Đây là khoảng thời gian mà hệ năng lượng Phosphagen hoạt động, tất nhiên là sẽ không có bất kỳ hệ năng lượng nào khác hoạt động trong giai đoạn này.

Sau khoảng thời gian từ 10-15s hệ năng lượng Phosphagen đã được dùng hết. Tuy hoạt động, công việc của chúng ta vẫn còn và yêu cầu cơ thể người vẫn phải tiếp tục hoạt động. Đây là lúc mà hệ năng lượng Lactic bắt đầu hoạt động để tiếp tục tái tạo, tổng hợp ATP đồng thời lúc này hệ năng lượng Oxy cũng sẽ hoạt động. Kết thúc 2 quá trình trong khoảng thời gian là 40-60s. Chúng ta có sự tái tạo ATP của cả hệ năng lượng.

Như vậy trên đây là một số chia sẻ giúp bạn đọc có thể phần nào hiểu được ATP là gì? Cơ chế hoạt động ra sao, cũng như vai trò của ATP đối với các hoạt động hàng ngày đặc biệt trong các bài tập thể hình. Hy vọng đây sẽ là những thông tin hữu ích đối với bạn đọc đặc biệt là những bạn đang tập thể hình (gym).

Ruby Phạm | Tackexinh.com

Bài viết ATP là gì? Vai trò của ATP với người tập thể hình (GYM) đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Tắc Kè Xinh.